“Οι θησαυροί της Ελληνικής Γαστρονομίας”. Μιά όμορφη γιορταστική εκδήλωση για τη παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα..

Την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου, στο NJV Athens Plaza, παρουσία πολλών καλεσμένων που αψήφησαν την κακοκαιρία αλλά κυρίως τον αποκλεισμό του κέντρου της Αθήνας -λόγω διαδήλωσης κατά την διάρκεια της πρώτης ψηφοφορίας της Βουλής για την εκλογή προέδρου-, παρουσιάστηκε το καινούργιο βιβλίο του Γιώργου Πίττα «Θησαυροί της Ελληνικής Γαστρονομίας».

Την εκδήλωση χαιρέτησε η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, η οποία εκτός των άλλων αναφέρθηκε στη σημασία της γαστρονομίας στην διαμόρφωση διακοπών ποιοτικού επιπέδου και στην αναβάθμιση του Ελληνικού Τουρισμού, καθώς και στην συμβολή του Γιώργου Πίττα στην ανάπτυξη του προγράμματος Ελληνικό Πρωινό.

Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Γιώργου Τσακίρη, προέδρου του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος που τόνισε τη σπουδαιότητα του προγράμματος Ελληνικό Πρωινό και την ένταξη 400 ξενοδοχείων ήδη σ’ αυτό. Τέλος ο Άγγελος Ρούβαλης πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου περιέγραψε τις δυό μικρές επαναστάσεις που συντελούνται στον χώρο του ελληνικού κρασιού και της ελληνικής κουζίνας και πως αυτές περιγράφονται παραστατικά στο βιβλίο του συγγραφέα.

Για το βιβλίο μίλησαν, η Μερόπη Παπαδοπούλου η διευθύντρια του  «Οινοχόου» της Καθημερινής, ο Στέλιος Κούλογλου, η Μπήλιω Τσουκαλά και βεβαίως ο Γιώργος Πίττας.

Πρώτη εκ μέρους των ομιλητών, μίλησε για το βιβλίο η Μερόπη Παπαδοπούλου:

«Η πρώτη γαστρονομική ανάμνηση που έχω από τον Γιώργο Πίττα , είναι ένα σακί πατάτες!

Ένα καλοκαιρινό μεσημέρι πολλά χρόνια πριν, όταν είμαστε πολύ νέοι, στη Σαντορίνη. Μεγάλη παρέα τρώμε στον Περίβολα στον Εξωμύτη δεν θυμάμαι ακριβώς, όταν περνάει ένα Ντατσούν διαλαλώντας την πραμάτεια του. Πατάτες από τη Νάξο. Πετάγεται ο Πίττας από το τραπέζι και γυρίζει με ένα μεγάλο σακί πατάτες.

Δεν είμαστε πολύ φίλοι ακόμα τότε και ντράπηκα να τον ρωτήσω, τον κοίταξα μόνο με απορία, γιατί εκείνα τα χρόνια των περισσοτέρων μας το μυαλό, μηδέ του δικού μου εξαιρουμένου- ήταν αλλού κι όχι σε προϊόντα με ονομασία προέλευσης. Ομως η ιδέα , ο σπόρος είχε ήδη βρεί γόνιμο έδαφος στο ανησυχο μυαλό του Πίττα…

Σήμερα που ο Γιώργος τελείωσε το πόνημα του με τα 100 προϊόντα θησαυρούς της ελληνικής γαστρονομίας δεν μπορώ παρά να θυμηθώ εκείνες τις πατάτες και ανοίξω αμέσως στη σελίδα 241 όπου στο κεφάλαιο Πατάτες Νάξου θα δούμε τις σχετικές πληροφορίες.

Καλωσορίσατε στο βιβλίο Οι Θησαυροί της Ελληνικής Γαστρονομίας.

Η καθημερινότητα τοποθετημένη ιστορικά, τοπικά, γαστρονομικά. Γιατί οι 100 θησαυροί δεν είναι τίποτα άλλο παρά η καθημερινότητά μας. Μια καθημερινότητα που δεν έχουμε συνηθίσει να της δίνουμε σημασία με αποτέλεσμα πολλές φορές , τις περισσότερες , να την απαξιώνουμε.

Τούτο το βιβλίο έρχεται να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Να καλύψει ένα μεγάλο κενό που έχει γίνει ακόμα μεγαλύτερο με την δημόσια μανία μαγειρικής που έχει πέσει σαν επιδημία τα τελευταία χρόνια. Συνταγές παντού, σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, σε περιοδικά σε βιβλία , ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια…

Όλοι μαγειρεύουν τις περισσότερες φορές χωρίς να ξέρουν τι.

Οι άνθρωποι του κρασιού λένε «αν έχεις καλή πρώτη ύλη, καλό σταφύλι ,τότε είναι σίγουρο πως μπορείς να κάνεις καλό κρασί».

Το ίδιο ισχύει φυσικά και στη μαγειρική .

Πόσοι όμως ξέρουν την πρώτη ύλη τους , την ιστορία , τις διαφοροποιήσεις , την προέλευσή της.

Πόσοι όταν πάνε να ψωνίσουν, το απλούστερο σας λέω , ελιές ,ξέρουν ότι έχουμε 9 ποικιλίες ελιάς με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης. Γιατί άλλη η θρούμπα της Θάσου κι άλλη της Χίου, άλλη η ελιά της Καλαμάτας κι άλλη του Πηλίου.

Πως μπορούμε να μιλάμε γενικά για τυριά αν δεν ξέρουμε ότι μόνο η Κρήτη έχει τουλάχιστον 10 τύπους

Στη σελίδα 137 στο κεφάλαιο Ζυμαρικά ενθουσιάστηκα διαβάζοντας ότι τα περίφημα ορεκιέτι των γειτόνων ιταλών τα φτιάχνουν αιώνες τώρα στη Χίο και στη Λήμνο και τα λένε «Αυτούδια». Εμαθα ακόμα ότι στη Ρόδο φτιάχνουν τα Κουλουρία, στη Φολέγανδρο τα Ματσάτα, τα Μιρμιτζέλια στη Πάρο και τις Γκογκλιες στην Εύβοια.

Όλα τα κεφάλαια αυτό κλείνουν με την παρουσίαση κάποιων γνωστών παραγωγών παίρνω την αφορμή να αναφερθώ στη σημαντική δουλειά που έχει κάνει ο Γιώργος όσον αφορά τους παραγωγούς.

Πρώτη ύλη ναι αλλά κάποιος την παράγει. Τα πράγματα μπαίνουν για και ακόμα φορά στη θέση τους.

Οι παραγωγοί είναι το πρώτο βιολί στην ορχήστρα των γεύσεων του βιβλίου.

Μικροί και μεγάλοι, οικοτεχνίες αλλά και βιομηχανίες, βιολογικοί και συμβατικοί, όλοι έχουν τον δικό τους ρόλο καθορισμένο και αναντικατάστατο.

Ο Γιώργος Πίττας κράτησε τις ισορροπίες με την μαεστρία που μόνο ένας άνθρωπος υπεράνω συμφερόντων μπορεί να κάνει χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Θέλω να τον συγχαρώ ιδιαιτέρα γι αυτόν τον τομέα και τον τρόπο που τον χειρίστηκε.

Είχα τη χαρά να έχω παρακολουθήσει διάφορα στάδια της δημιουργίας του βιβλίου από την αρχή σχεδόν , παρ’ όλα αυτά όταν το κράτησα ολοκληρωμένο και τυπωμένο στα χέρια μου ήταν σαν να το έβλεπα για πρώτη φορά.

Το διάβασα όλο, όπως πιστεύω πως θα κάνετε κι εσείς.

Είναι το αλφαβητάρι που έλειπε, ένα αλφαβητάρι απλό, κατανοητό, με ειλικρινείς φωτογραφίες , γνήσια αποτυπώματα εμπειριών γεύσης.

Ένα αλφαβητάρι απαραίτητο γιατί αν δεν μάθεις την αλφαβήτα πως θα μάθεις να διαβάζεις;

Μετά τα Πανηγύρια στο Αιγαίο, την Αθηναϊκή Ταβέρνα, Τα καφενεία της Ελλάδας νομίζω πως μπορώ να χρίσω τον Γιώργο Πίττα τροβαδούρο του λαϊκού μας πολιτισμού και να ευχηθώ στους Θησαυρούς της Ελληνικής γαστρονομίας να έχουν την τύχη που τους αξίζει. Να είσαι καλά Γιώργο να μας δίνεις πάντα χαρές.»

Η Μπήλιω Τσουκαλά με την σειρά της είπε να εξής:

«Αγαπητοί Φίλοι,

Θα ήθελα να ξεκινήσω με μερικούς αριθμούς: 354 σελίδες, 650 φωτογραφίες, 100 προϊόντα, 200 παραγωγοί. Το 6^ο βιβλίο του Πίττα, Οι Θησαυροί της Ελληνικής Γαστρονομίας, 5 χρόνια συστηματικής έρευνας, επιτόπιας καταγραφής, και φωτογράφισης. Πολλά χρόνια ταξίδια, πάνω από 10 χρόνια. Γιατί το πρώτο υλικό μαζευόταν ήδη από τα προηγούμενα ταξίδια του στο Αιγαίο και σ’ όλη την Ελλάδα, για τα 5 βιβλία του που έχουν προηγηθεί: Τα Σημάδια του Αιγαίου το 2007, το Πάρος-Οδοιπορικό στον Τόπο και τον Χρόνο (2008), την Αθηναϊκή Ταβέρνα (2009), Τα πανηγύρια στο Αιγαίο (2011) και τα Καφενεία της Ελλάδας (2013).

Οι αριθμοί είναι σημαντικοί, καμιά φορά πάρα πολύ σημαντικοί και κρίσιμοι, όπως καλή ώρα απόψε με την 1^η ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, που γίνεται εδώ απέναντι.

Όμως συχνά οι αριθμοί δεν μπορούν να πουν όλη την αλήθεια. Είναι οι άνθρωποι που έχουν σημασία πίσω από τους αριθμούς. Αυτοί οι άνθρωποι, οι παραγωγοί, (μερικοί είναι εδώ σήμερα μαζί μας, κάτι που μας δίνει μεγάλη χαρά) είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές του βιβλίου του Πίττα που παρουσιάζουμε σήμερα.

Εάν δεν υπήρχαν αυτοί, δεν θα υπήρχαν τα προϊόντα. Αυτά τα μοναδικά προϊόντα της ελληνικής γης, που ξέρουμε από τα παιδικά μας χρόνια, μ’ αυτά μεγαλώσαμε, αλλά ίσως ποτέ δεν τα γνωρίσαμε αληθινά, δεν τα προσεγγίσαμε με σεβασμό και γνώση, όπως το κάνει ο Πίττας σε τούτο το βιβλίο. Γιατί? Γιατί μια από τις παθογένειες της νοοτροπίας του νεοέλληνα ήταν να τα σνομπάρει. Καμιά φορά να ντρέπεται γι’ αυτά. Ήταν τα φαγητά του τόπου του, του χωριού του, αυτά που μαγείρευε η γιαγιά του ή η μάνα του, που στην εποχή της ξενολαγνικής φούσκας, δεν είχαν θέση, δίπλα στα σούσι τα reyban και τα 4 wheel drive.

Τί κάνει λοιπόν ο Πίττας? Αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να δούμε επιτέλους ποιοί ήμαστε. Κυρίως μετά τα χρόνια της κρίσης, ο Έλληνας να μάθει την Ελλάδα. Και η Ελλάδα είναι ο πολιτισμός της, η γαστρονομία της, οι παραγωγοί της, τα προϊόντα της.

Ερχεται λοιπόν να μας δείξει μέσα από την καταγραφή αυτών των 100 προϊόντων της ελληνικής γης και τους κυριότερους παραγωγούς τους, ότι εδώ υπάρχει ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης.

Το κάνει με μια βαθειά αγάπη και σεβασμό. Γιατί ο Πίττας αγαπάει πολύ την Ελλάδα. Και την ξέρει καλά. Ξέρει και τα όμορφα και τα άσχημά της. Και αυτά που μπορούν να την απογειώσουν, αλλά και εκείνα που είναι η τροχοπέδη της. Τα ξέρει γιατί είναι ένας άνθρωπος της πιάτσας, δεν ήταν κλεισμένος σε ένα γραφείο να λέει πώς πρέπει να γίνουν τα πράγματα, έκανε ο ίδιος πράγματα. Δοκιμάστηκε, και πέτυχε ως επιχειρηματίας και γνώρισε στο πετσί του τι σημαίνει επιχειρείν στην Ελλάδα και κυρίως τί σημαίνει επιχειρείν πιστεύοντας στην ελληνικότητα, όχι αντιγράφοντας.

Το βιβλίο αυτό είναι μια βαθειά βουτιά στην ελληνικότητα. Μέσα από την ιστορία, τη διατροφική αξία των προϊόντων, των τόπων καταγωγής τους, τις ιστορίες των παραγωγών τους, τον γαστρονομικό χάρτη της χώρας μέσα από τα μοναδικά ελληνικά προίόντα της ελληνικής γης, ο Πίττας επιχειρεί μια ολιστική προσέγγιση της γαστρονομιάς. Και μας μαθαίνει τί παράγουμε ως χώρα, την ιστορία των προϊόντων μας, και τους κυριότερους παραγωγούς αυτών των προϊόντων.

Για να το κάνει αυτό ο Πίττας να γυρίζει την Ελλάδα απ’ άκρη σ’ άκρη. Και επιστρέφει, κατάκοπος μεν, αλλά και χαρούμενος. Με τη χαρά του ανθρώπου που έχει συναντήσει ( ανθρώπους-τοπία- δραστηριότητες ) που γεμίζουν την ψυχή του. Που τού δίνουν το χαμόγελο της αισιοδοξίας. Με δυο λόγια, εκείνου του ανθρώπου που έχει συναντήσει μια άλλη Ελλάδα.

Αυτό το βιβλίο τί λέει λοιπόν? Λέει ουσιαστικά ότι η Ελλάδα μπορεί να αναπτυχθεί εάν πιστέψει στον εαυτό της και ξαναβρεί τις ρίζες της. Όχι με μια προσέγγιση φορκλόρ ούτε γενικά ρομαντικού επιπέδου. Αλλά με μια απελευθερωμένη από συμπλέγματα επιχειρηματικότητα. Και κυρίως με μια αλλαγή νοοτροπίας.

Όταν έκανα το Έχει Γούστο στην τηλεόραση, είχαμε εντάξει στην εκπομπή μία ενότητα που την είχαμε ονομάσει «Ένας τόπος-Ένα προϊόν». Ήταν το 2008, πολύ πριν αρχίσει αυτή η μόδα με τις μαγειρικές που κατέκλυσε το τηλεοτπικό σύμπαν. Ψάχναμε λοιπόν τότε με τους συνεργάτες μου να βρούμε ανθρώπους απ’ όλη την Ελλάδα και τους καλούσαμε να έρθουν στο στούντιο για να παρουσιάσουν τα τοπικά προϊόντα της περιοχής τους, να αναδείξουμε έναν γαστρονομικό πολιτισμό που ήταν ζωντανός μεν στις τοπικές κοινωνίες, αλλά παραγκωνισμένος από τα πιάτα της nouvelle cuisine και τα τότε κυρίαρχα γαστριμαργικά πρότυπα. Είχε τεράστια απήχηση αυτή η ενότητα. Μας έπαιρναν οι τηλεθεατές και οι Έλληνες της Διασποράς και έκλαιγαν στο τηλέφωνο γιατί τους θυμίζαμε προϊόντα, ιστορίες και συνταγές του τόπου τους.

Αυτή την Ελλάδα λοιπόν αξίζει να την γνωρίσουμε και να την αγαπήσουμε…»

Ο Γιώργος Πίττας ευχαρίστησε τους ομιλητές για τα καλά τους λόγια ενώ επικεντρώθηκε στα λάθη που έκανε η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια καθώς “…θεωρήσαμε οτι ο εκσυγχρονισμός ήταν να τρώμε παρμεζάνα και όχι να παράξουμε τις συνθήκες για να γίνουν τα τυριά μας καλά και γνωστά σαν την παρμεζάνα.

Καταναλώσαμε αγαθά, υπηρεσίες και σύμβολα αντί να παράξουμε αναπτυξιακές δομές και θεσμούς που να παράγουν ποιοτικά αγαθά και καινοτόμες υπηρεσίες”.

Ο συγγραφέας μετά από διάφορες επισημάνσεις κατέληξε σ’ αυτό που θεωρεί ότι συμπυκνώνει το περιεχόμενο του βιβλίου του: “ Προϊόντα και άνθρωποι, γεύσεις και συνταγές, μύθοι και ιστορία, παράδοση και λογοτεχνία, τόποι και τοπία, ήθη και έθιμα, δρώμενα και τελετουργίες, θεωρίες και επιχειρηματικότητα ξετυλίγονται μέσα στις σελίδες του και δένουν σε μια αλυσίδα αξιών και δραστηριοτήτων που μπορούν να συγκροτήσουν τον βασικό πυλώνα μιας νέας οικονομικής ανάπτυξης της χώρας (Τοπίο – Περιβάλλον – Αγροτική Οικονομία – Προϊόντα – Γαστρονομία – Πολιτισμός -Τουρισμός), αλλά και του νέου υπαρξιακού και πολιτισμικού μας αναπροσδιορισμού»

Οι ομιλίες ολοκληρώθηκαν με την προβολή ενός πεντάλεπτου slideshow που ήταν μιά πρόταση για την ανάπτυξη του Γαστρονομικού Τουρισμού κάθε περιοχής και που καταχειροκροτήθηκε.Την παρουσίαση ακολούθησε μπουφές με ιδιαίτερες νοστιμιές από διάφορα μέρη της Ελλάδας κρασιά ευγενή προσφορά από τον Οινοφόρο και το κτήμα Τριανταφυλλοπούλου από την Κω και μουσική από το συγκρότημα «Παλαϊνά Σεφέρια».

Την εκδήλωση ετίμησαν πάνω από 250 άτομα μεταξύ των οποίων διακρίναμε πολλούς παραγωγούς τροφίμων όπως τον Μάνο Δομαζάκη της “Cretafarms”, τον Νίκο Καλογιάννη της ποτοποιίας “Πλωμάρι Ούζο Ισιδώρου Αρβανίτη”, τον Ζαφείρη Τρικαλινό, τον Γιώργο και την Αλέκα Πίττα από το μέλι “Αττική”, εκπρόσωπους της οικογένειας Καλλικούνη της Finest Roots,  και άλλους πολλούς από παρεμφερείς κλάδους, όπως και τον Θανάση Παναγούλια από την Forum S.A και τον Νίκο Βελισσαρόπουλο από την σχολή τουριστικών επαγγελμάτων Le Monde.